اطلاعیه‌ی دو کارگاه «آشنایی با رمان» و «داستان‌نویسی»

۱. کارگاه «آشنایی با رمان(۱)»

هدف از برگزاری کارگاه «آشنایی با رمان (۱)»، آشنایی با ویژگی‌های رمان رئالیستی و روش‌شناسیِ تحلیل آن است. این دوره بویژه برای پژوهشگران و علاقه‌مندانی طراحی شده است که در رشته‌ی تحصیلیِ خود درسی درباره‌ی ادبیات داستانی نگذرانده‌اند، اما مایل‌اند با شیوه‌ی تحلیل رمان آشنا شوند. این دوره همچنین با این هدف طراحی شده است که نسل جدیدی از منتقدان ادبیات داستانی تربیت شوند که بتوانند در مطبوعات مقالاتی روشمند در نقد رمان بنویسند. این کارگاه در ۱۰ جلسه تشکیل می‌شود و طی این جلسات مطالب بسیار زیادی را باید کار کرد: نحوه‌ی ظهور رمان به منزله‌ی ژانری نو در قرن هجدهم، پس‌زمینه‌ی فلسفی رئالیسم، تمایز رمان با رمانس، نظریه‌ی ایان وات درباره‌ی رمان، ویژگی‌های رئالیسم صوری، عناصر رمان، شیوه‌ی خوانش تحلیلی رمان، تحلیل مشروح دو رمان، و … . روش کار در این کارگاه به این صورت خواهد بود که اعضای کارگاه برای هر جلسه پیشاپیش مطالبی را از کتاب «نظریه‌های رمان: از رئالیسم تا پسامدرنیسم» نوشته‌ی ایان وات،‌ دیوید لاج، … (تهران: انتشارات نیلوفر، ۱۳۹۹) مطالعه می‌کنند و بعد در کارگاه بخشی از آن مطالب را به‌طور جمعی می‌خوانیم و درباره‌ی جزئیاتش با هم بحث می‌کنیم تا توضیح بیشتری درباره‌ی آن ارائه و ابهامات برطرف شود. بدین ترتیب، راه برای تحلیل دو رمان «غرور و تعصب» (نوشته‌ی جین آستین) و «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» (نوشته‌ی زویا پیرزاد) هموار می‌شود. این دوره‌ی آموزشی به صورت کلاس برگزار نمی‌شود، بلکه در قالب «کارگاه» (محل کار) برگزار می‌شود.

از اعضای کارگاه درخواست می‌شود برای جلسه‌ی اول صفحات ۱۱ الی ۳۰ از کتاب «نظریه‌های رمان» را پیشاپیش بخوانید.

پنجشنبه‌ها – ساعت ۱۴ تا ۱۵:۳۰
شروع دوره: ۱۷ فروردین ۱۴۰۲
نشانی: یوسف‌آباد، خیابان جهان‌آرا، کوچه ۴۲/۱، پلاک ۲۰

تلفن: ۰۹۹۱۸۵۸۵۳۰۰
تلگرام: osaninstitute@


۲. اطلاعیه‌ی «کارگاه داستان‌نویسی (۱)»

هدف از برگزاری این کارگاه که طی ۱۰ جلسه برگزار خواهد شد، افزایش مهارت‌های خلاقانه‌ی نویسندگان نوقلم است که قصد دارند داستان‌نویسی را به‌طور جدی و حرفه‌ای دنبال کنند. رویکرد این کارگاه به داستان‌نویسی مبتنی بر نظریه‌هایی ادبی و شناخت سبک‌های داستان‌نویسی در ادبیات ایران و جهان خواهد بود. شرکت‌کنندگان در این دوره، می‌بایست از آشنایی مقدماتی با عناصر داستان برخوردار باشند (زاویه‌ی دید، شخصیت، پیرنگ، کشمکش، …). در هر یک از جلسات، نخست بحثی نظری درباره‌ی شیوه‌های داستان‌نویسی انجام خواهد شد و سپس داستانی که یکی از شرکت‌کنندگان کارگاه نوشته است در جمع خوانده و بررسی می‌شود. در بحث راجع به داستان‌ها، شیوه‌ی به‌کارگیری خلاقانه و هدفمندِ عناصر داستان برای القای درونمایه‌ی مورد نظر نویسنده بحث خواهد شد. این کارگاه پیش‌نیاز شرکت در «کارگاه داستان‌نویسی (۲)» است که متعاقباً با برگزیده‌ای از شرکت‌کنندگانِ کارگاه مقدماتی برگزار خواهد شد.

پنجشنبه‌ها – ساعت ۱۶ تا ۱۷:۳۰
شروع دوره: ۱۷ فروردین ۱۴۰۲
نشانی: یوسف‌آباد، خیابان جهان‌آرا، کوچه ۴۲/۱، پلاک ۲۰

تلفن: ۰۹۹۱۸۵۸۵۳۰۰
تلگرام: osaninstitute@

اطلاعیه‌ی کارگاه «نقد رمان با رویکرد باختین»

آگاهی از آراءِ نظریه‌پردازان در حوزه رمان یکی از ملزومات برای خواندن بهتر و درک درست‌تر آن است. این نظریات نه تنها به ما کمک می‌کند تا مخاطب داناتری برای رمان باشیم بلکه کمک ارزنده‌ای‌ست برای رمان‌نویسانی که می‌خواهند رمانی جذاب‌تر و پیچیده‌تر با تسلط بر تکنیک‌های رمان داشته‌باشند. پیش‌نیاز این دوره آشنایی با عناصر داستان است.

میخائیل باختین از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان روس است که در نوشته‌هایش نظریه‌ای منسجم از نحوه‌ی پیدایش رمان و همچنین ویژگی‌های این ژانر پرورانده است. او از دهه‌ی ۱۹۲۰ مقالات و کتاب‌هایی درباره‌ی رمان نوشت، اما آثارش تا دهه‌ها بعد در غرب همچنان ناشناخته بود تا این‌که از راه ترجمه‌ی این نوشته‌ها، آراء و اندیشه‌های او ابتدا در دنیای انگلیسی‌زبان و سپس از راه زبان انگلیسی در سایر زبان‌های اروپایی مطرح شد. نظریه‌ی باختین جزو آن حوزه‌هایی از نقد ادبی است که در کشور ما هنوز به اندازه‌ی کافی معرفی یا شناخته نشده‌اند و به همین سبب آن را در نقد ادبیات داستانی کمتر به کار می‌بریم.

کارگاه «نقد رمان با رویکرد باختین» به منظور پاسخ‌گویی به این نیاز طراحی شده است و طی آن، علاوه بر تبیین آراء باختین، دو رمان ایرانی از منظر نظریه‌ی او بررسی می‌شوند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو به تلگرام شماره ۰۹۹۱۸۵۸۵۳۰۰ پیام بدهید.
این کارگاه در مؤسسه‌ی «اوسان» برگزار می‌شود. در صورتی که نیاز به مشاوره تلفنی دارید، روی تلگرام این مؤسسه پیام بگذارید تا با شما تماس بگیرند.

پنجشنبه‌ها – ساعت ۱۴ تا ۱۵:۳۰

نشانی: یوسف‌آباد، خیابان جهان‌آرا، کوچه ۴۲/۱، پلاک ۲۰

انتخاب دکتر پاینده به‌عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه علامه

سه‌شنبه ۲۹ آذر، در مراسم اختتامیه‌ی هفته‌ی پژوهش با حضور هیأت رئیسه و اعضای هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و هحچنین معاون پژوهشی وزارت علوم، از دکتر حسین پاینده به‌عنوان پژوهشگر نمونه‌ی دانشگاه علامه تقدیر به عمل آمد. گفتنی است که این بیست‌ودومین جایزه در کارنامه‌ی علمی استاد نظریه و نقد ادبی دانشگاه علامه طباطبائی بود.

 

 

اطلاعیه‌ی کارگاه آزاد دکتر پاینده درباره‌ی تحلیل فیلم‌های سینمایی

چگونه سکوت را بشنویم؟

روش‌شناسی تحلیل فیلم

کارگاه دکتر پاینده روز دوشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۱ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار می‌شود.

شرکت در این کارگاه برای همگان آزاد است.

تهران، انتهای غربی بزرگراه همت، دهکده‌ی المپیک، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده‌ی علوم ارتباطات، طبقه‌ی سوم، سالن شورا

تجدید چاپ دو کتاب از دکتر پاینده

اخیراً دو کتاب از دکتر حسین پاینده، استاد نظریه و نقد ادبی دانشگاه علامه طباطبائی، تجدید چاپ شد: یکی کتاب روایت: مفاهیم بنیادی و روش‌های تحلیل که به چاپ سوم رسید و دیگری کتاب اندیشه‌ی یونگ که برای هشتمین نوبت منتشر شد. آنچه در زیر می‌خوانید گزیده‌ای از این دو کتاب است.

گزیده‌ای از کتاب روایت: مفاهیم بنیادی و روش‌های تحلیل

آراء رولان بارت درباره‌ی نقش خواننده در تحلیل روایت
از «اثر» تا «متن»

بارت بین «اثر» و «متن» تمایز قائل می‌شود تا تأکید کند که روایت نوعی صیرورت است (یعنی بازداشتنی نیست) و ماهیتی متکثر دارد. او با استناد به معنای اولیه‌ی متن که ناظر به نوعی بافتن است، مفهوم «بینامتنیّت» را مطرح می‌کند تا به این باور دیرینه و غلط تن در ندهد که معانی متن را می‌توان در خاستگاه یا منبعی یگانه یافت. «اثر» در قیدوبندِ آنچه بارت «افسانه‌ی پدر ــ فرزندی» می‌نامد گرفتار آمده است، افسانه‌ای که مطابق با آن، مؤلف حکم پدر و صاحب اثر را دارد. در این‌جا نیز بارت بیانی استعاری به کار می‌گیرد، به این صورت که متن را نوعی اندام‌واره یا شبکه می‌نامد که در آن، فاصله‌ی میان نگارش و خوانش از میان برداشته می‌شود و خواننده با متن بازی می‌کند یا آن را همچون ساز می‌نوازد.

نظریه‌های بارت به‌خصوص در تبیین پیدایش ادبیات الکترونیکی تأثیرگذار بوده‌اند، یعنی آن نوعی از ادبیات که نمی‌تواند روایت را چیزی دارای حدود و ثغور محسوب کند. دیدگاه بارت مبنی بر صیرورتِ دائمیِ متن می‌تواند کمک کند تا مثلاً نحوه‌ی کارکرد روایت‌های اینترنتی را متوجه شویم، یعنی آن روایت‌هایی که متن‌شان تعیین‌شده یا حتی ثابت نیست، بلکه دائماً «تازه‌سازی» [یا «ریفرش»] می‌شود. به‌ویژه از زمان پیدایش داستان‌های اَبَرمتنی و رواج این دیدگاه که متن محصول خاصِ هر خوانشِ منفرد است، مفاهیم «متن» و «پاره‌معنا» (واحد خوانش) در اندیشه‌ی بارت تأثیر عمیقی در روایت‌شناسی باقی گذاشته‌اند.

کتاب روایت: مفاهیم بنیادی و روش‌های تحلیل را انتشارات مروارید منتشر کرده است و از این‌جا می‌توانیدآن را تهیه کنید.

گزیده‌ای از کتاب اندیشه‌ی یونگ

مفهوم ضمیر ناخودآگاه جمعی
به گفته‌ی یونگ، ضمیر ناخودآگاه جمعی «میراث نیاکان ما درباره‌ی شیوه‌های بالقوه‌ی بازنمایی [پدیده‌های جهان هستی] است و جنبه‌ی فردی ندارد، بلکه در نزد همه‌ی ابنای بشر ـــ و شاید بتوان گفت همه‌ی جانداران ـــ مشترک است». گرچه یونگ شواهد و ادله‌ی خود را در اثبات این برنهاد در فصل بعدی کتابش به دست می‌دهد، اما مثال‌هایی را برای شرح بیشتر درباره‌ی این مفهوم ذکر می‌کند. از جمله این‌که می‌گوید مار در رؤیاهای ما غالباً عملکردی دارد که به تجربیات فردی ما مربوط نمی‌شود، بلکه با دلالت‌های اسطوره‌ای آن مطابقت می‌کند. به بیان دیگر، نحوه‌ی عمل مار در رؤیاهای انسان از «لایه‌ای ژرف‌تر» [از ضمیر ناخودآگاه فردی] نشئت می‌گیرد، لایه‌ای که می‌توان آن را «ذهنیت بدوی» نامید. حتی کسی هم که هرگز هیچ ماری یا هیچ‌گونه بازنمایی [تصویری و غیره] از آن را ندیده و توصیف این جاندار را هم نشنیده، باز ممکن است در رؤیاهای خود مار ببیند.

کتاب اندیشه‌ی یونگ را انتشارات مروارید منتشر کرده است و از این‌جا می‌توانید آن را تهیه کنید.